Jak zadbać o bezpieczeństwo uczniów i pedagogów?

E-dukacja na odległość. Bezpieczeństwo w nauce zdalnej

Nauczanie to proces, który nieustannie ewoluuje. Filarem są nauczyciele, bez których system nie mógłby funkcjonować. To oni zmieniają stare metody i zastępują je bardziej współczesnymi. Nie inaczej jest w przypadku implementacji nowych technologii do szkolnej codzienności, a dzięki temu możliwe są lekcje zdalne. Jednak taka forma nauki to kolejne dylematy. Jak zadbać o bezpieczeństwo uczniów i pedagogów?

Odpowiedzi na nurtujące Cię pytania dotyczące bezpieczeństwa znajdziesz w naszym szkoleniu: Bezpieczeństwo w kształceniu na odległość.

Lekcje przeniesione do sieci

Dekadę temu - to tak niedawno, prawda? - gdyby pandemia zamknęłaby szkoły, co stałoby się z edukacją dzieci i młodzieży? Trudno wieszczyć, ale prawdopodobnie byłoby jeszcze trudniej niż obecnie. Niemal powszechny dostęp do elektroniki i szerokopasmowego internetu sprawił, że młodzież bez wychodzenia z domu może porozmawiać z rówieśnikami, nauczycielem i aktywnie uczestniczyć w zajęciach. Czy zajęcia są w jakiś sposób regulowane? Tak.

W organizacji nauki zdalnej ani rodzice, ani nauczyciele nie są pozostawieni sami sobie. Zarówno Ministerstwo Edukacji Narodowej, jak i specjaliści do spraw edukacji oraz dyrektorzy placówek oświatowych otrzymali mnóstwo zadań, których celem jest ujednolicenie i zorganizowanie nauczania zdalnego. Celem podjęcia takich działań było maksymalne zwiększenie efektywności pracy nauczycieli oraz stworzenie bazy bezpiecznych źródeł, z których korzystają zarówno pedagodzy, jak i uczniowie. Szczegółowe wytyczne, jakie otrzymali dyrektorzy, określają wymiar, zakres i sposób realizacji nauczania zdalnego, co zmniejsza poczucie niepewności, chaos informacyjny oraz zapobiega niepotrzebnemu stresowi.

Rodzice nie zawsze mają wiedzę, z jak potężnej technologii korzystają ich dzieci. Internet ma wiele zalet, ale nie wszystkim twórcom treści czy aplikacji przyświecają szczytne idee. Ważne jest jednakowo to, co robią dzieci w sieci, ale także ile czasu spędzają przed monitorem. Wiele godzin nauki i pracy zdalnej bez przerw może wpływać negatywnie na samopoczucie i zachowanie, a skutki mogą być widoczne w bardzo krótkim czasie.

Szkoła w czasach pandemii - kształcenie na odległość

W związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID- 19, zmienione zostały przepisy, dzięki którym możliwe jest prowadzenie kształcenia na odległość w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania szkół i placówek oświatowych. Określono również zasady prowadzenia nauczania na odległość i stworzono możliwość oceniania i klasyfikowania uczniów.

Bezpieczeństwo uczniów i ich możliwości psychofizyczne priorytetem

Organizując kształcenie na odległość, dyrektor powinien pamiętać o uwzględnieniu zasady bezpiecznego korzystania przez uczniów z urządzeń umożliwiających komunikację elektroniczną. Oznacza to, że dobór narzędzi przy tej formie kształcenia powinien uwzględniać aktualne zalecenia medyczne odnośnie do czasu korzystania z urządzeń.

Według wytycznych Amerykańskiej Akademii Pediatrii:

• dzieci do 2 roku życia nie powinny mieć kontaktu z telewizją, grami, komputerem, tabletem ani smartfonem;
• dzieci w wieku 2–6 lat – czas przed ekranem nie powinien wynosić więcej niż 20 minut dziennie (a aktywności nie powinny być zbyt interaktywne);
• w wieku 6–12 lat czas, jaki dziecko spędza przed ekranem, nie powinien przekraczać 1–2 godzin dziennie;
• powyżej 13 roku życia młodzi użytkownicy mogą spędzać w sieci 2–3 godziny, używając urządzeń elektronicznych;
• gry wideo powinny pojawić się w życiu dziecka nie wcześniej niż od 6 roku życia.

Niestety rzeczywistość wygląda zgoła inaczej. Dzieci i młodzież spędzają zdecydowanie więcej czasu przed ekranami smartfonów, tabletów, komputerów i telewizorów. Nauczyciele i rodzice mogą przynajmniej spróbować nakierować podopiecznych na treści, które będą rozwijały młode umysły. Jest szansa, że choć w pewnym stopniu ograniczy to ilość przyswajanych „śmieciowych” treści.

Jaki wpływ na rozwój mózgu dziecka ma korzystanie z urządzeń cyfrowych?

Mózg człowieka jest bardzo plastycznym organem. Przez całe życie podlega ciągłym zmianom na poziomie komórek nerwowych i połączeń neuronalnych, przy czym w pierwszych latach życia rozwija się najintensywniej. Do tego dynamicznego wzrostu dziecko potrzebuje doświadczania świata wszystkimi zmysłami – musi go zobaczyć, poczuć, usłyszeć, dotknąć, posmakować.

Ograniczenie pola działania dziecka i rodzaju bodźców może mieć negatywny wpływ na rozwój struktur neuronowych mózgu – nie stymuluje mózgu w taki sposób, żeby można było mówić o jego zrównoważonym rozwoju. Z tego względu warto uczyć dzieci kontroli nad czasem spędzanym przed ekranami. Tym bardziej że mózg dziecka potrzebuje również intensywnych relacji z innymi osobami.

Ani telewizja, ani komputer nie zastąpią kontaktów z rodziną, opiekunami czy innymi dziećmi, wspólnej zabawy, wspólnego czytania książek i innych doświadczeń, dzięki którym dzieci uczą się otaczającego je świata.

Dyrektor szkoły powinien ustalić z nauczycielami tygodniowy zakres materiału dla poszczególnych klas, uwzględniając m.in.: równomierne obciążenie ucznia zajęciami w danym dniu, zróżnicowanie tych zajęć czy możliwości psychofizyczne ucznia. Dyrektor określa też formy kontaktu czy konsultacji nauczyciela z rodzicami i uczniami.

Sposoby realizowania kształcenia na odległość

Nauka prowadzona na odległość może być realizowana z wykorzystaniem materiałów udostępnionych przez nauczyciela, w szczególności tych rekomendowanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej (głównie platforma edukacyjna www.epodreczniki.pl), Centralnej i Okręgowych Komisji Egzaminacyjnej, a także emitowanych w pasmach edukacyjnych programów Telewizji Publicznej i Polskiego Radia.

W przypadku przedszkoli i uczniów klas I-III szkoły podstawowej nauczyciel ma obowiązek poinformowania rodziców o dostępnych materiałach, a także możliwych sposobach i formach ich realizacji przez dziecko w domu.

Chcesz wiedzieć więcej? Zapisz się na kurs! Wiedza jest dostępna niemal natychmiast.

Zdalna edukacja - wpływ na zdrowie uczniów i nauczycieli

Szkoła i system edukacji nieustannie się zmieniają. Ich tempo bywa różne. Wiele zależy od władz centralnych, ale nie bez znaczenia jest aktywność dyrektorów placówek i pedagogów. Zaangażowanie wszystkich zainteresowanych sprawiło, że udało się wprowadzić zdalne metody nauczania. Obecnie, jeśli pojawi się taka potrzeba, można prowadzić zajęcia w takiej formule niemal natychmiast. Pojawiają się także pewne zagrożenia, którym trzeba przeciwdziałać.

Wielogodzinne przesiadywanie przed komputerem niesie negatywne skutki zdrowotne dla uczniów i nauczycieli. Co więcej, młode umysły skupione na cyfrowym świecie, zmieniają się, ale nie zawsze jest to właściwy kierunek. Wiele zależy od treści, jakimi „karmi się” umysł. Rolą rodziców i nauczycieli jest, aby nakierować młodzież na treści, które są bezpieczne i wartościowe. O efektach, zarówno pozytywnych, jak i negatywnych, nauczania zdalnego, z pewnością przekonamy się w najbliższych latach.