Higiena głosu, czyli jak zadbać o nauczycielskie gardło?

Podstawowe narzędzie pracy nauczyciela potrzebuje serwisu!

Pedagog komunikuje się wyjątkowo dużo w sposób werbalny. Nawet w czasach nauki zdalnej podczas e-lekcji przeważnie mówi. Nadużywanie głosu, niesprzyjające okoliczności (hałas w miejscu pracy), zła technika emisji głosu, a nawet zła dieta mogą powodować różne problemy. Jak ich uniknąć?

Co powoduje utratę głosu?

Jest kilka przyczyn utrudniających mówienie, którym najczęściej towarzyszą konkretne objawy. Nie dotyczą one wyłącznie nauczycieli. Może się zdarzyć, że mała infekcja zmieni brzmienie Twojego głosu, a chrypka utrudni dokończenie niemal każdego zdania.

Jakie dolegliwości powodują utratę głosu?

• Zapalenie krtani,
• Polipy krtani,
• Guzki głosowe (śpiewacze),
• Zaburzenia hormonalne.

Utrata głosu spowodowana zapaleniem krtani

W przypadku zapalenia krtani zmienia się głos i pojawia się drażniąca chrypka. Do tego suchość w gardle i drapanie. Zdarzają się sytuacje, że można zupełnie stracić głos. Spokojnie, wróci.

Wpływ polipów krtani na kondycje strun głosowych

Polipy pojawiają się u osób, które często pracują głosem. Ryzyko ich wystąpienia wzrasta u palaczy i w miejscach, w których jest zanieczyszczone powietrze. Efektem polipów jest niższa barwa głosu, chrypka i problemy z mówieniem. Nauczyciele, wykładowcy, prezenterzy, dziennikarze czy influencerzy to grupy szczególnie narażone.

Guzki głosowe a utrata głosu

Guzki głosowe także pojawiają się najczęściej u osób pracujących głosem. Jest to niewielka narośl, a w zasadzie kilka mniejszych, na błonie śluzowej. Sprawiają, że głos męczy się szybciej i często towarzyszy im chrypka. Niektóre osoby mogą mieć poczucie, że w krtani znajduje się ciało obce.

Utrata głosu związana z hormonami tarczycy

Zaburzenia hormonalne związane są z niedoczynnością tarczycy. Pojawia się chrypka, a głos staje się niski. Takie sytuacje zaobserwowano np. u kobiet w ciąży. Odpowiedzialni za to są progesteron i estrogeny, które powodują powiększenie fałd głosowych.

Jak leczyć zapalenie strun głosowych?

Na początku trzeba odpowiedzieć sobie na pytanie, co powoduje chorobę? W większości przypadków, gdy pojawiają się problemy z głosem, mówimy o zapaleniu strun głosowych. Zwykle towarzyszą one zapaleniu krtani, choć zainfekowane mogą być wyłącznie one same. Za taki stan odpowiadają wirusy, które krążą w powietrzu. Przyczyną powstawania dolegliwości może być również nadmierne wytężenie głosu lub wychłodzenie organizmu.

Najczęściej występujące dolegliwości przy zapaleniu strun głosowych/krtani:

• kaszel,
• zachrypnięty głos,
• uczucie ciała obcego w gardle.

Pamiętaj! Wszelkie problemy zdrowotne najlepiej omówić z lekarzem.

Nawadnianie organizmu

Istnieje kilka sposobów, aby sprawnie zareagować, gdy pojawią się pierwsze problemy z mówieniem. Wówczas pamiętaj o nawilżaniu gardła. Część lekarzy zaleca pić siemię lniane lub zioła np. tymianek. Najprościej jednak sięgnąć po szklankę wody. W ciągu dnia wypijaj ich 6-8 dziennie. Jedz owoce i warzywa zawierające duże ilości soków. Jeśli to możliwe, zadbaj o optymalną wilgotność w pomieszczeniu. Suche powietrze to świetne środowisko do rozwoju bakterii.

Oszczędzaj głos

Jeśli to możliwe to oszczędzaj głos. Jak? Zwyczajnie mów mniej. Oczywiście, jeśli to możliwe. Przesadne milczenie może sprawić, że koleżanki i koledzy, a także domownicy mogą poczuć się nieswojo.

Co negatywnie wpływa na struny głosowe?

Istnieje kilka elementów diety, które w mniejszym lub większym stopniu wpływają na brzmienie dźwięku głosu. Jeśli to możliwe wyeliminuj je z diety, a przynajmniej postaraj się ograniczyć. Czasami wystarczy okresowe odstawienie danego produktu, aby barwa lub siła głosu wróciły do normalności.

Alkohol nie nawadnia

Ogranicz lub zrezygnuj z picia procentów, dopóki głos nie wróci do pożądanej kondycji. Zrezygnuj z mocniejszych trunków takich jak wódka czy nalewki. Przy konsumpcji napojów wyskokowych warto uzupełniać wodę, najlepiej po każdej porcji alkoholu.

Kawa jest taka smaczna!

„Mała czarna” o poranku lub w ciągu dnia pracy to dla wielu osób przycisk turbo. Niestety często przesadzamy z kofeiną i pijemy ją w nadmiarze tylko dla smaku. Czarna ciecz powoduje suchość w ustach, co utrudnia mówienie. Najlepiej po każdej porcji ulubionego napoju wypić szklankę wody.

Czekolada też ma moc

Słodycze to natychmiastowa gratyfikacja. Mózg traktuje cukier jak nagrodę, co sprawia, że chętnie sięgamy po łakocie. Czekoladowe przekąski poza tym, że są smaczne, to dodają energii i pozwalają przetrwać okres zmęczenia. Niestety sprawiają też, że ślina staje się lepka i mogą prowadzić do niestrawności. Słodyczy nie powinno się jeść na minimum 3 godziny przed snem.

Jak zadbać o głos?

Jeśli chcesz cieszyć się nienagannym brzmieniem głosu i wykonywać zawód nauczyciela, zadbaj o siebie. Istnieje kilka prostych czynności, które możesz wdrożyć już dzisiaj.

Na czym polega higiena strun głosowych?

• Pij dużo wody mineralnej w temperaturze pokojowej.
• Najlepiej unikaj mocno schłodzonych napojów.
• Jeśli możesz, ogranicz lub wyeliminuj papierosy i alkohol.
• Nie nadwyrężaj głosu (nie krzycz, unikaj mówienia w hałasie).
• Zadbaj o dobry sen.
• Odżywiaj się zdrowo.
• Głos powinien odpoczywać.
• Pamiętaj o rozgrzewce głosu.
• Rozluźnij się.
• Naucz się prawidłowej emisji głosu.

Pij wodę w temperaturze pokojowej

Staraj się uzupełniać płyny cyklicznie, np. co przerwę wypij kilka łyków wody. Miej też pod ręką butelkę na zajęciach. Każdy długi wywód może wymagać nawilżenia ust i gardła.

Pamiętaj, że wypicie 2-3 litrów płynów dziennie (głównie wody) dobrze nawodni organizm. Dzięki temu możesz rozprawić się z bólem głowy, którego skutkiem jest niedobór płynów w ciele.

Najlepsza jest woda w temperaturze pokojowej. Zbyt zimna może powodować problemy gardłowe, a także spowalniać trawienie, co prowadzi do niestrawności, a nawet zakwaszenia organizmu.

Zadbaj o dobry sen

Brak snu negatywnie wpływa na głos, szczególnie gdy często nie dosypiasz i dzieje się to przez dłuższy czas. Organizm nie ma wówczas niezbędnego czasu na regenerację, co może prowadzić do kontuzji. Dotyczy to nie tylko mięśni, ale także gardła.

Osoby dorosłe powinny spać od 7 do 9 godzin na dobę. Niektórzy potrzebują mniej snu, co nie znaczy, że można dodatkowo ucinać kolejne godziny. Permanentne niewyspanie się ogranicza funkcje poznawcze, negatywnie wpływa na koncentracje i na nastrój.

Zaplanuj sobie jeden dzień w tygodniu (może być ruchomy), kiedy położysz się spać szybciej niż zwykle. Odeśpisz zarwaną noc lub przygotujesz się na ważne wydarzenie, lub egzamin podnoszący kwalifikacje nauczycielskie.

Odżywiaj się zdrowo

Dla lepszego samopoczucia warto ograniczyć produkty spożywcze, które wzmagają refluks. Największymi stymulantami tego procesu są słodycze, napoje gazowane, cytrusy i soki, kawa, herbata i przetworzona żywność.

Zadbaj o lekkie i treściwe produkty, a pozbądź się tych, które wzmagają uczucie ciężkości i prowadzą do problemów gastrycznych. Spróbuj przez miesiąc zmienić swoją dietę i sprawdź, jak się czujesz. Pamiętaj, że dieta nie jest synonimem „niejedzenia”. Dotychczasowe produkty zmieniasz na inne, które będą dla Ciebie bardziej wartościowe.

Higiena głosu nauczyciela

Pamiętaj, nic nie musisz. Jeśli jednak chcesz zadbać o swoje gardło i zwyczajnie czuć się lepiej, pomyśl o tych kilku drobnostkach. Wzięcie butelki wody na zajęcia czy jeden dodatkowy dzień, gdy kładziesz się szybciej spać, wydają się proste do zaimplementowania w grafiku. Dla własnego dobra zadbaj o głos.

Zapraszamy też na nasze szkolenie: Powrót do szkoły – jak zadbać o uczniów i o siebie. Znajdziesz w nim praktyczne wskazówki, które pomogą w lepszej komunikacji z uczniami. Zrozumienie to najlepsza droga, aby współpraca z podopiecznymi układała się pomyślnie i bez konfliktów.