Jak nauczyciel może pomóc w walce z depresją u ucznia

Według danych NFZ w Polsce drastycznie przybywa osób w wieku poniżej 18. roku życia wymagających specjalistycznej pomocy z powodu depresji. W ciągu ostatnich pięciu lat wzrost liczby młodych pacjentów, którym udzielono świadczeń w tym zakresie, wyniósł ponad 100 proc.

Na kliniczną depresję cierpi 1% dzieci przedszkolnych powyżej 2-, 3-go roku życia, 2% w grupie dzieci 6-12 lat oraz do 20% w grupie młodzieńczej (źródło: forumprzeciwdepresji.pl)

Depresja wpływa na sposób, w jaki myślimy, jak postrzegamy siebie i swoją przyszłość. Wraz z uczuciem smutku lub irytacji może się wydawać, że nic nie jest warte zachodu i że nigdy nie będzie lepiej.

Depresja może uniemożliwić dzieciom i młodzieży czerpanie przyjemności z robienia tego, co lubią, i przeszkadza w normalnych zajęciach społecznych, zainteresowaniach, pracy w szkole i życiu rodzinnym.

Ważne jest, aby uczniowie z depresją czuli się akceptowani jako część klasy i szkoły, a nauczyciele wierzyli w ich kompetencje i umiejętności. Nauczyciele powinni starać się motywować uczniów zarówno w życiu szkolnym, jak i osobistym. Powinni zachęcać uczniów do dzielenia się swoimi problemami osobistymi lub społecznymi, jeśli takie napotkają.

Objawy depresji obejmują:

utrzymujący się niski, przygnębiony i depresyjny nastrój
poczucie smutku lub bezwartościowości
trudności z koncentracją, pamięcią lub podejmowaniem decyzji
niska samoocena
myśli o śmierci i samobójstwie
niepokój i poczucie braku nadziei i sensu życia
bezsenność
spadek energii
nadmierna męczliwość
nadmierne poczucie winy
utrata masy ciała
inne objawy fizyczne, takie jak bóle głowy, problemy trawienne, bóle mięśni i bóle

Zachowania uczniów, które mogą być sygnałami ostrzegawczymi przed samobójstwem, w tym:

mówienie o samobójstwie lub śmierci
dawanie do zrozumienia, że może ich już nie być
pisanie piosenek, wierszy lub listów o śmierci
rozdawanie cennych rzeczy
utrata zainteresowania szkołą, kolegami z klasy, sportem lub innymi zajęciami
angażowanie się w ryzykowne zachowania

Depresja jest spowodowana kombinacją czynników genetycznych, biologicznych, środowiskowych i psychologicznych. Chemia mózgu może wpływać na to, czy ktoś doświadcza stanu zdrowia psychicznego lub zaburzeń nastroju. Podobnie, genetyka również odgrywa znaczącą rolę czy wpływ środowiska zewnętrznego.

Czynniki ryzyka depresji obejmują:

nadużywanie alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych przez członków rodziny
przemoc w rodzinie
przewlekła choroba któregoś z rodziców, innego członka rodziny lub samego dziecka
utrata ukochanej bliskiej osoby spowodowana śmiercią lub np. rozwodem rodziców
poważne zmiany w życiu, trauma lub stres
niektóre choroby fizyczne i leki
brak równowagi chemicznej lub hormonalnej
odżywianie

Możliwe do podjęcia kroki przez nauczycieli, aby pomóc uczniom cierpiącym na depresję:

Rozwijaj zdrowe relacje z uczniem

Nauczyciele powinni zainicjować rozmowę z uczniami, którzy wykazują wyraźne objawy depresji, takie jak brak zaangażowania w zajęcia klasowe i nie rozmawianie z innymi dziećmi. Zawsze dobrze jest zapytać uczniów o ich codzienne zajęcia. Okazując zainteresowanie i troskę, można sprawić, że dziecko poczuje się lepiej i zyska zaufanie, aby móc otwarcie z nim dzielić się swoimi problemami.

Uwzględnij zmiany nastroju

Depresja czasami powoduje wahania nastroju. W niektóre dni uczeń może nie mieć problemów ze skupieniem uwagi na zajęciach i śledzeniem zajęć. W inne dni mogą nie być w stanie się skoncentrować, bez względu na to, jak bardzo się starają. Pomóż uczniom zaangażować się w zajęcia i spraw, aby zrozumieli tematy na różne sposoby. Daj im trochę więcej czasu.

Dostosuj zadania

Nauczyciele nie mogą obniżać swoich oczekiwań ani wystawiać niezasłużonych ocen. Zamiast tego mogą dać więcej czasu, spróbować podzielić zadania na mniejsze części, zaoferować dodatkową pomoc w ustalaniu harmonogramu lub nawyków związanych z nauką, zaoferować elastyczność w harmonogramach zadań lub spróbować sparować ucznia z innym aktywnym uczniem, który wyrazi zainteresowanie pomaganiem swojemu rówieśnikowi. Nauczyciele powinni starać się, aby w klasie panowała przyjazna atmosfera, bez napięć i zmartwień.

Daj dodatkowy czas na wykonanie zadań. Zaoferuj dodatkową pomoc. Rozważ, aby uczniowie pracowali ze wspierającym rówieśnikiem nad zadaniami lub wspólnie uczyli się do sprawdzianów.

Oferuj wsparcie i zachętę

Pomóż uczniom z depresją poczuć się mile widzianymi i włączonymi w życie klasy i szkoły. Daj im znać, że możesz im pomóc. Wspieraj ich mocne strony i zainteresowania. Poszukaj okazji, by odnieść sukces w klasie. Pozwól im zrozumieć, że widzisz ich wysiłki — nawet te małe kroki.

Utrzymuj kontakt i komunikuj się

Nauczyciele i rodzice powinni regularnie rozmawiać, aby śledzić postępy w każdej dziedzinie i dzielić się wnioskami, uwagami i obawami. Wysyłaj informacje i znajdź czas na rozmowę z rodzicami osobiście lub przez telefon. Konsultuj się z innymi nauczycielami, aby porównywać spostrzeżenia oraz zapewniać wsparcie uczniowi. Staraj się zapraszać dziecko do tych rozmów, kiedy tylko jest to możliwe; niech uczniowie odzyskają poczucie kontroli nad własnym życiem. Jeśli dziecko pracuje z terapeutą, włączaj je od czasu do czasu, aby dowiedzieć się, w jaki sposób strategie, nad którymi pracuje w terapii, można zastosować również w szkole.

Zachęć ucznia do aktywnego współuczestnictwa

W miarę jak kondycja mentalna ucznia poprawia się z czasem, pomóż mu wrócić do robienia rzeczy, które kocha i spędzania czasu z przyjaciółmi. Zaproponuj mu aktywne role w projektach grupowych, zaproś do udziału w zajęciach i zachęć rodziców do zaplanowania czasu na zajęcia towarzyskie i pozalekcyjne. Ułatw uczniom powrót do świata i cieszenie się życiem, które zostawili za sobą, gdy depresja zaatakowała ich życie.

Depresja może wpływać na wiele aspektów wyników ucznia w szkole, w tym zarówno na osiągnięcia w nauce, jak i na relacje społeczne. Współczucie, cierpliwość, zrozumienie, chęć pomocy mogą być istotnymi czynnikami pomagającymi uczniom z depresją odnieść sukces w szkole i życiu.

Jeśli po zastosowaniu się do naszych wskazówek nadal zmagasz się z problemem zachowań u uczniów
Jeśli zainteresował Cię ten temat i czujesz pewnego rodzaju niedosyt

Zapoznaj się koniecznie z propozycjami certyfikowanych kursów on-line:

Kliknij aby powiększyć