Kreatywna praca z dziećmi

Jak pracować z dziećmi w kreatywny sposób? Sprawdź!

Einstein mówił, że wyobraźnia jest ważniejsza od posiadanej wiedzy. Trudno nie zgodzić się ze słowami, tak wybitnego naukowca. Wyobraźnia sprawia, że dzieci odkrywają i tworzą oryginalne wynalazki. W swoich pomysłach nie ograniczają się — chcą eksplorować otoczenie i zdobywać nową wiedzę.

Dzięki przeprowadzonym badaniom naukowym okazało się, że dziecko od momentu narodzin ma wrodzoną umiejętność bycia kreatywnym. Badania prowadzone przez amerykańskich naukowców George Land oraz Beth Jarman ukazały, że zdolność generowania różnych rozwiązań danego problemu, zależy od wieku dziecka. Okazuje się, że blisko 98% dzieci w wieku przedszkolnym to geniusze kreatywności, którzy potrafią wymyślić blisko 200 alternatywnych zastosowań konkretnego przedmiotu. Dzieci starsze, w wieku od 8 do 10 lat są już mniej kreatywne — odsetek geniuszy spada do jedynie 35%. Wystarczy pięć kolejnych lat, aby z blisko 100% geniuszy, pozostało jedynie 10%. Badanie jasno pokazuje, że dziecko, które nie jest pobudzane do kreatywnego myślenia i rozwiązywania problemów, traci swoją naturalną umiejętność nieszablonowego myślenia. W jaki sposób zwiększyć kreatywność w pracy z klasą? Skorzystaj z naszych kursów!

Czy możliwe jest stymulowanie kreatywności u ludzi?

Na szczęście dziś już wiemy, że jest to pytanie jedynie retoryczne. O człowieku jako istocie z natury twórczej mówią nie tylko postulaty psychologów z nurtu humanistycznego (takich jak Abraham Maslow, publikujący już w latach 60.), ale i badania wykazujące powszechność operacji intelektualnych biorących udział w dziele twórczym. Potwierdzają one, że twórcze myślenie jest dostępne każdemu człowiekowi i nie wymaga specjalnych uzdolnień w tym zakresie.

Jak to się dzieje zatem, że często twórcze myślenie jest w nas (i w naszych uczniach) zablokowane? W jaki sposób usunąć te blokady? Psychologowie uczą nas, jak uzyskiwać doskonałe efekty w tym zakresie, trenując odpowiednie metody myślenia i rozwiązywania problemów. Trenując kreatywność, nasi podopieczni stają się bardziej otwarci na nowe doświadczenia i swoich kolegów, wykazują większą samodzielność w wykonywaniu i planowaniu zadań. Trening kreatywności jest narzędziem pobudzania aktywności uczniów i zwiększania ich potencjału do lepszego radzenia sobie w procesie edukacji czy wobec zawodowych wyzwań w przyszłości. Może on także wpływać bezpośrednio na efekty uczenia dzieci poprzez zwiększanie ich aktywności, poczucia sprawczości i współpracy w grupie rówieśniczej.

Jako osoby na co dzień zajmujące się rozwojem i uczeniem innych osób wiemy, jaka jest waga aktywności w procesie edukacji. Badania ze wszystkich dziedzin nauki, od neurologii po socjologię pokazują, że aktywność (i idąca za nią decyzyjność i samodzielność) jest niezbędnym elementem uczenia się. Uczeń biernie przetwarzający to, co zostaje mu podane, nie rozwinie się w pełni nawet po przejściu przez pełen proces szkolny. Techniki zwiększające kreatywność aktywizują uczniów i budują ich poczucie sprawczości. Pamiętajmy również, że od 2013 roku, za mocą zmienionego rozporządzenia o nadzorze pedagogicznym, aktywność uczniów staje się jednym z kryteriów Systemu Ewaluacji Oświaty. Trening twórczego myślenia do tego kryterium nawiązuje.

Jakie założenia leżą u podstaw treningu kreatywności?

Warto przyjrzeć się założeniom, które towarzyszą wprowadzaniu tej metody rozwiązywania problemów. Za istotnie ważne uważa się ich zrozumienie i zaakceptowanie. Uczniowie lepiej niż ktokolwiek inni wyczuwają fałsz i brak przekonania nauczycieli do proponowanych przez siebie rozwiązań!

Jeśli masz jakieś wątpliwości dotyczące skuteczności treningu kreatywności lub po prostu nie poczułeś tego do tej pory na własnej skórze – sprawdź koniecznie na sobie techniki kreatywnego myślenia. Poczuj się z nimi na tyle swobodnie, abyś proponując je uczniom, wierzył, że proponujesz im dobre i rzeczywiście działające narzędzia.

Jest jeszcze jeden powód, dla którego warto samemu zacząć trening twórczego myślenia — nasze metody pracy jako nauczycieli zawsze mogą być jeszcze bardziej kreatywne. Dzięki zastosowaniu tych metod w pracy, my również możemy szybciej osiągać rozwiązania, które mogą być ciekawsze lub po prostu inne niż zwykle.

Ćwicząc kreatywność, zakładamy (mając potwierdzenie w naukowych badaniach psychologów i neurologów), że:

• Każdy człowiek posiada pewien poziom sprawności w zakresie poszczególnych wymiarów twórczego myślenia i używa go w odpowiednich dla siebie warunkach.
• Używając tych zdolności, człowiek może wypracować więcej rozwiązań dla danego problemu, rozwiązania te są wcześniej niestosowane lub lepsze jakościowo.
• Sprawność twórczego myśleniu można rozwijać na podstawie specjalnie zaprojektowanych treningów.
• Kreatywne rozwiązywanie problemów najłatwiej kształtować w ramach grupowego rozwiązywania problemów.
• Nabyte umiejętności związane z twórczym myśleniem można wykorzystywać w różnego rodzaju sytuacjach w życiu osobistym lub pracy zawodowej.

Jaką formę pracy z uczniem uważasz za najciekawszą dla niego?

Od dawna wiemy, że jedną z ciekawszych form pracy z uczniem są, np. różne zadania umysłowe typu zagadki czy rebusy, zagadki dydaktyczne. Rozwiązywanie zagadek wymaga samodzielnego myślenia i zmusza do wysiłku intelektualnego, na jaki najczęściej nie zdobywa się uczeń w toku codziennej nauki. Dzięki takim zadaniom uczeń skupia uwagę, ćwiczy pamięć i logiczne myślenie, spostrzegawczość, doskonali umiejętność cichego czytania ze zrozumieniem, etc. A wszystko odbywa się w atmosferze podekscytowania i zaangażowania emocjonalnego.

Często nasi podopieczni uczestniczą, np. na różnych dodatkowych zajęciach, w ćwiczeniach rozwijających ich twórcze zdolności. Są to zadania pozwalające na zwiększanie elastyczności myślenia uczniów, rodzaj „rozgrzewki umysłowej". Ich regularne stosowanie pozwala na wykształcenie nawyków umożliwiających lepsze funkcjonowanie przy rozwiązywaniu problemów. Rozwój twórczości uczniów następuje tam niezależnie od samej społeczności klasowej.

W naszym kursie chcemy skoncentrować się na metodach wzbogacania naszych zajęć lekcyjnych o narzędzia związane ze wspólnym rozwiązywaniem problemu, czyli z treningiem kreatywności w grupie.

Techniki kreatywności w grupie:

• Są to metody aktywizacji grupy w konkretnej sytuacji problemowej.
• Pomagają klasie jako grupie wygenerować więcej lepszych jakościowo rozwiązań problemu.
• Integrują klasę jako grupę, dając im poczucie satysfakcji z działania jako zespół oraz ucząc ich konkretnych narzędzi, wspierających komunikację.
• Te umiejętności będą procentować w przyszłości w różnych sytuacjach problemowych, przed którymi staną jako społeczność klasowa.

W jaki sposób nagradzać za twórczość?

Znany amerykański psycholog twórczości, Paul Torrance jest autorem procedur „nagradzania twórczych zachowań”. Uważa on, że dzieci nie trzeba uczyć twórczości, wystarczy im nie przeszkadzać. Ucząc, jak rozwijać umiejętności kreatywnego myślenia, zawsze na początku pracy z nauczycielami lub rodzicami warto przytoczyć tezy Torrance, bo stanowią bazę pod metody zwiększania kreatywności:

• Odnoś się z szacunkiem do niezwykłych pytań, które stawiają uczniowie. Reaguj na nie pozytywnie – sympatią, podziwem, zainteresowaniem.
• Okazuj szacunek dla niezwykłych pomysłów. Wystrzegaj się natychmiastowej krytyki lub mówienia, że pomysł jest głupi, niedorzeczny.
• Okazuj uczniom, że ich pomysły są wartościowe. Poświęć czas na omówienie danego pomysłu, udowodnij, że warto go było wymyślić i zaprezentować.
• Od czasu do czasu zapewnij uczniowi możliwość działania bez oceny, która mogłaby negatywnie wpłynąć na jego dalszą motywację twórczą.
• Unikaj jednoznacznych, uogólnionych ocen w rodzaju: „To jest dobre” lub „To jest złe”. Używaj sformułowań w rodzaju: „To mi się podoba, bo…” lub „To można by ulepszyć tak, żeby…”.

Rozwijaj kreatywne myślenie swoich uczniów!

Jeżeli chcesz rozwijać kreatywne myślenie swoich podopiecznych — skorzystaj z naszego kursu, który przygotowaliśmy dla nauczycieli. Nauczysz się technik zwiększania kreatywności w pracy z klasą oraz nagradzania twórczych zachowań najmłodszych.

Seria naszych szkoleń jest skierowana do wszystkich nauczycieli (nauczycieli przedszkoli i nauczania zintegrowanego), którzy chcą rozpocząć lub udoskonalić rozumienie potrzeb uczniów.

Kurs „Techniki zwiększania kreatywności w pracy z klasą” przeprowadzi cię od teorii do praktyki przez tematy związane z twórczym myśleniem i wykorzystaniem ich w pracy nauczyciela. To podsumowane w pigułce ustalenia psychologów na temat kreatywności i praktyczny przewodnik po technikach wzbogacających lekcję o narzędzia kreatywnego poszukiwania przez uczniów nowych jakościowo rozwiązań problemów. 

Sprawdź naszą ofertę na kursy, dzięki którym rozwiniesz swoje kompetencje!