Praca z dziećmi z niepełnosprawnością intelektualną - niezbędnik oligofrenopedagoga

W związku z obniżoną sprawnością umysłową, sfera emocjonalna u osób niepełnosprawnych intelektualnie również rozwija się w dużo wolniejszym tempie. Występują różnego rodzaju nieprawidłowości czy zaburzenia życia emocjonalnego. Emocje osób niepełnosprawnych intelektualnie charakteryzuje sztywność oraz małe zróżnicowanie. Często są one nieadekwatne do przeżywanej sytuacji: słabe reakcje lub ich zupełny brak w stosunku do istotnych zdarzeń, a z drugiej strony intensywnie przeżywane, pełnej ekspresji i czasem agresji reakcje na sprawy postrzegane przez zdrowe osoby jako mało istotne.

Zachowania osób niepełnosprawnych intelektualnie cechuje impulsywność, brak przemyśleń, konsekwencji, przewidywania i refleksji. Przejawem zaburzeń emocji występujących u osób niepełnosprawnych intelektualnie jest chwiejność emocjonalna, podwyższony lub obniżony nastrój, zahamowanie lub pobudzenie psychoruchowe czy też nieadekwatne reakcje ochronne i obronne. Podwyższony nastrój to euforia, skłonności maniakalne, zaczepki. Obniżony nastrój przybiera natomiast postać nadmiernego smutku, melancholii, depresji czy też agresji. Pobudzenie ruchowe (zwłaszcza w niepełnosprawności intelektualnej w stopniu głębokim) polega na powtarzaniu specyficznych ruchów i działań. Reakcje obronne i ochronne to izolacja, czynny opór, lęk czy autoagresja.

Umiejętność przeżywania emocji, ich wyrażania i odbierania w dużym stopniu zależy od stopnia niepełnosprawności intelektualnej.