Rozwój technologii - wyzwania i przygotowanie uczniów do stawiania im czoła
Wstęp
XXI wiek to niezwykły czas, który wymaga od nas dużej elastyczności poznawczej i zdolności adaptacji do szybko zachodzących zmian.
Utarło się zresztą mówienie że jest gorzej: płyciej, szybciej, niepewniej. Dławiąca zmora „dawnych dobrych czasów” depcząca po piętach wszystkim – kolejno młodym – pokoleniom nie oszczędziła i nas. Nie przesądzając jednak na razie kwestii „gorzej” i „lepiej” musimy przyznać, że jest przede wszystkim – jak zawsze zresztą – inaczej
napisała Wanda Borudzka w 1924 roku i aż dziwi, jak słowa te są aktualne także dzisiaj. Kolejne sto lat pozwoliło nam jako społeczeństwu przyzwyczaić się do szybkiego tempa zmian społecznych, politycznych i w końcu technologicznych.
Właśnie rozwój technologii w ostatnich dziesięcioleciach przyczynia się najbardziej do zmian w naszej codzienności i możemy przyjąć z dużym prawdopodobieństwem, że jedyną stałą, jakiej powinniśmy się spodziewać w kolejnych latach, jest właśnie zmiana. Rozwój nowych technologii już teraz doprowadził do maksymalnego skrócenia czasu, z jakim świat obiegają informacje, zniesienia faktycznych barier geograficznych i kulturowych w kontaktach międzyludzkich, automatyzacji i usprawnienia prac wykonywanych w wielu zawodach. Wiele zawodów, które wykonywali nasi rodzice, jest dziś już tylko wspomnieniem i ciekawostką. Według prognoz analityków wiele kolejnych zniknie w najbliższych latach.
Wielu z młodych ludzi, którzy dzisiaj rozpoczynają swoją edukację będzie pracować w zawodach, które jeszcze nie istnieją. Już teraz na portalach z ogłoszeniami rekrutacyjnymi królują stanowiska takie jak UX Designer, Scrum master, trener robotów. Określenia te zamieszczone w ogłoszeniach o pracę jeszcze 20 lat temu spotkałyby się przypuszczalnie z niezrozumieniem, a być może zostałyby uznane za żart.
Dziś z powodzeniem możemy uznać, że to jedynie jaskółka dużo większych zmian. Brytyjska firma analityczna Oxford Economics szacuje, że do 2030 roku, w wyniku automatyzacji i robotyzacji przemysłu, zniknie bezpowrotnie ponad 20 milionów miejsc pracy. W mniejszym stopniu znikanie miejsc pracy dotknie także inne sektory gospodarki. W największym stopniu proces ten dotyczyć będzie pracowników o najniższych kwalifikacjach, których praca będzie najłatwiejsza do zastąpienia. Wiele wskazuje na to, że automatyzacja stworzy więcej miejsc nowych miejsc pracy niż zlikwiduje, będą to jednak stanowiska wymagające odrębnych kwalifikacji rynkowych, a ich podjęcie będzie wymagało aktywnego przebranżowienia się.
Na śmietnik historii przechodzi model pracy w jednym wyuczonym zawodzie przez całe życie. Uczęszczające do szkół pokolenie, aby osiągnąć sukces na rynku pracy i być w stanie adaptować się do zmian, będzie musiało stale uczyć się nowych rzeczy i podążać za potrzebami rynku, nierzadko dokonując całkowitego przebranżowienia. W tych zawodach, które nie znikną, praca będzie wykonywana często w inny sposób, różniący się od tego, do którego jesteśmy dzisiaj przyzwyczajeni. Naszych uczniów czeka nauka przez całe życie - nie zakończą jej wraz z końcem formalnej edukacji i uzyskaniem świadectwa lub dyplomu.
Przypuszczalnie o sukcesie w życiu zawodowym będą decydować w przyszłości zupełnie inne czynniki niż wiedza przedmiotowa, którą uczniowie zdobywają w toku edukacji szkolnej. Dlatego ważne jest, żebyśmy wspierali swoich podopiecznych w wykształcaniu umiejętności krytycznego myślenia, rozwiązywania złożonych problemów, współpracy i pracy zespołowej, elastyczności poznawczej, inteligencji emocjonalnej i kreatywności, a także rozwijali ich kompetencje cyfrowe i medialne. Te ostatnie, chociaż nie najważniejsze, wydają się być konieczne dla skutecznego poruszania się w ponowoczesnej rzeczywistości, zarówno gospodarczej jak i tej całkiem codziennej. Coraz częściej bowiem, naszymi partnerami i współpracownikami będą komputery i inne zaawansowane urządzenia techniczne.
Technologia otacza nas zewsząd i nie ma już możliwości odwrotu od niej. Może ona ponad to nieść ze sobą wiele zagrożeń, a także wpływać negatywnie na ludzkie życie, gdy używamy jej nieostrożnie i nie potrafimy postawić rozsądnych granic. Z pewnością nie każdy musi (i raczej nigdy nie będzie takiej potrzeby) być programistą, albo inżynierem. Warto jednak aby każdy był obyty z otaczającą nas zewsząd technologią i w przynajmniej podstawowym stopniu rozumiał procesy i zjawiska, z którymi obcuje każdego dnia.
Szczególnie, że decydowanie o dalszych kierunkach rozwoju technologii to sprawa nie tylko inżynierów, ale całego społeczeństwa – etyków, filozofów, prawników, przedsiębiorców i konsumentów.
W niniejszym kursie pragnę przedstawić wybrane zagadnienia związane z problematyką rozwoju nowych technologii. W każdym przypadku omawiane zagadnienie przedstawiam teoretycznie, a także operuję przykładami i studiami przypadków, by dostarczyć wiedzy, którą warto, aby nauczyciel posiadał na wejściu, by czuć się pewnie podejmując temat w pracy z uczniami. Do każdego zagadnienia przedstawiam także propozycję konkretnych form i narzędzi, z których nauczyciel może skorzystać by w przystępnej warsztatowej formie przekazać wiedzę uczniom.
Wybrane zagadnienia, które przedstawiam w kolejnej części kursu to:
- Sztuczna inteligencja
- Pojazdy autonomiczne
- Druk 3D
- Robotyka
Serdecznie zapraszam do dalszej lektury!