Kurs pierwszej pomocy przedmedycznej
Postępowanie przy urazach
Złamanie to przerwanie ciągłości kości, następujące na skutek urazu, czyli siły działającej z zewnątrz
Podział złamań:
- Otwarte: odłamki kostne przebijają powłoki skórne, występują krwawienia często
- Zamknięte: nie dochodzi do przerwania ciągłości skóry w okolicy urazu
Objawy złamania:
- Ból
- Obrzęk
- Zmiana skóry, zasinienie
- Patologiczna ruchomość
- Nienaturalne ułożenie kości/kończyny
- Widoczne odłamki kostne (rzadko)
- Utrata funkcji sprawności
Skręcenie – uszkodzenie struktur okołostawowych tj. więzadła i torebki stawowej.
Najczęstsze stawy ulegające skręceniu to:
- Barkowo-obojczykowy
- Palców
- Kolana
- Skokowy
Objawy skręcenie:
- Ból
- Obrzęk
- Zasinienie w miejscu urazu
- Wymuszona pozycja
- Ucieplenie w miejscu urazu
Zwichnięcie – przemieszczenie przylegających do siebie powierzchni stawowych. Może mu towarzyszyć uszkodzenie torebki stawowej a także pobliskich naczyń krwionośnych oraz nerwów:
Pomiędzy przemieszczonymi powierzchniami stawowymi mogą dostać się fragmenty tkanki miękkiej.
Najczęstsze zwichnięcia to:
- Ramienny
- Łokciowy
- Palców
- Skokowy
Objawy zwichnięcia:
- Obrzęk
- Ból
- Zasinienie w miejscu zwichnięcia
- Czasem brak wyczuwalnego tętna
- Brak czucia lub zaburzone czucie
Pierwsza pomoc – pamiętaj że w przypadku złamania, zwichnięcia, skręcenia postępowanie będzie zawsze takie samo jak przy podejrzeniu złamania ponieważ nie jesteś na etapie przedszpitalnym bez diagnostyki obrazowej stwierdzić dokładnie co się stało i jak wyglądają struktury kostne czy też tkanek miękkich.
- Zapewnij bezpieczeństwo sobie
- Wykonaj ABC
- Wezwij ZRM
- Usuń ubrania i odsłoń miejsce urazu
- Jeśli są rany to załóż opatrunek
- Zatamuj widoczne krwawienia
- Jeśli nie da się ściągnąć obuwia to pozostaw je
- Ustabilizuj kończynę w miejscu zastanej pozycji
- Trzymaj się zasady potta podczas unieruchamiania
- Zasada Potta – określa algorytm postępowania medycznego dotyczącego prawidłowego unieruchomienia kończyny w przypadku urazu.
- I zasada Potta – przy urazie / złamaniu należy unieruchomić złamaną kość i dwa sąsiadujące z nią stawy
- II zasada Potta -przy skręceniu/zwichnięciu należy unieruchomić staw i dwie sąsiadujące kości
UWAGA! Pamiętaj, że złamaną kończynę unieruchamiaj w zastanej pozycji wykorzystują np. patyki, gałęzie, kijek, chustę trójkątną itp.
Uraz oka – jest to działanie czynnika zewnętrznego mogące powodować taki stan:
- Chemiczne (kwasy i zasady)
- Fizyczne (mechaniczne, energia pormienista, termiczna)
- Mieszane
Uraz podstawy czaszki:
Objawy:
- Wyciek płynu mózgowo-rdzeniowego z uszu i/lub nosa
- Wyciek krwi
- Krwiaki okularowe
- Utrata przytomności
- Pobudzenie psychoruchowe
- Zaburzenia oddychania
- Ból
- Wymioty
- Objaw Beattle’a (zasinienie wyrostka sutkowego za uszami)
Pierwsza pomoc:
- Kontrola ABC
- Wezwij ZRM
- W razie zatrzymania oddechu – rko
- Nie tamuj wyciekającej krwi
- Dokonaj stabilizacji głowy
- Zapewnij komfort termiczny i psychiczny
- Staraj się aby poszkodowany leżał na plecach i się nie ruszał, ogranicz mu ruchy
Urazy żuchwy:
Objawy:
- Ból
- Trudności w oddychaniu
- Wybite zęby
- Rany wokół czerwieni wargowej jamy ustnej
Pierwsza pomoc:
- Poszkodowany podtrzymuję sobie żuchwę
- wykonaj podwiązanie na chuście trójkątnej
- zabezpiecz ewentualne powstałe rany
- wybity ząb włóż do mleka i dostarcz do stomatologa lub chirurga szczękowo-twarzowego
- zapewnij komfort termiczny i psychiczny
- w razie konieczności wezwij ZRM
Uszkodzenie gałki ocznej:
Objawy:
- ból
- wypłyniecie gałki ocznej
- łzawienie
- zaczerwienienie
- krwawienie
- porażenie części twarzy
Pierwsza Pomoc:
- załóż opatrunek osłaniający na oko z urazem, najlepiej zasłoń dwoje oczu aby ograniczyć ruchomość
Urazy kręgosłupa
Urazy kręgosłupa najczęściej podejrzewamy u:
- poszkodowanych nieprzytomnych
- poszkodowanych po upadku z wysokości
- poszkodowanych po skoku do wody na głowę
- poszkodowanych po próbie samobójczej (najczęściej powiedzenie)
- poszkodowanego w wyniku wypadku komunikacyjnego
Objawy:
- drętwienie kończyn
- mrowienie
- zaburzenia oddychania
- nagłe zatrzymanie krążenia
- mimowolne oddanie moczu i stolca
- brak czucia w kończynach
Pierwsza pomoc:
- kontrola ABC
- wezwanie ZRM
- poszkodowanego pozostaw w zastanej pozycji chyba że jest ryzyko niebezpieczeństwa to trzeba przenieść poszkodowanego bez względu na pogłębienie urazu jednak staraj się obchodzić z poszkodowanym ostrożnie
- jeśli jest ktoś dodatkowo wykonaj stabilizacje np. ręczną głowy
- zastosuj natychmiastowo okład zimny np. poprzez przelewanie wodą zimną lub przyłożenie kostek z lodu na miejsce w którym wystąpił uraz a później możesz zastosować maść przeciwobrzękowo-bólową