Jak wspierać koncentrację uczniów?

Każdy z nas wie, jak ważne jest skupienie podczas nauki. Koncentracja jest kluczem do osiągnięcia sukcesu i przyswajania nowej wiedzy. Jednak wielu uczniów boryka się z problemami koncentracji, które mogą wpływać na ich wyniki szkolne. W tym artykule omówimy, dlaczego koncentracja jest tak istotna dla uczniów, czynniki mające wpływ na koncentrację oraz przedstawimy kilka praktycznych wskazówek, jak poprawić koncentrację uczniów.

Koncentracja uwagi jest umiejętnością, która w dużej mierze determinuje zdolność do uczenia się i w konsekwencji wpływa na osiągnięcie sukcesu w szkole. Mówiąc w skrócie, można powiedzieć, że polega ona na świadomym lub podświadomym skupieniu uwagi i kierowaniu jej na określoną aktywność, myśl, zdarzenie lub sytuację. Aby osiągnąć pełnię swojego potencjału akademickiego, musisz rozwinąć i wzmocnić tę zdolność.

Wpływ koncentracji na wyniki uczniów

Koncentracja odgrywa kluczową rolę w procesie uczenia się. Uczniowie, którzy potrafią skupić się na zadaniu, mają większą szansę na osiągnięcie sukcesu w nauce. Skupienie umożliwia koncentrację uwagi na konkretnym temacie i zrozumienie materiału, co prowadzi do lepszego zapamiętywania informacji. Uczniowie, którzy mają trudności z koncentracją, mogą mieć trudności z przyswajaniem wiedzy i utrzymaniem uwagi na lekcjach.

Dla uczniów koncentracja uwagi jest niezwykle istotna, ponieważ:

• Umożliwia efektywne przyswajanie wiedzy. Skupiając uwagę na materiałach edukacyjnych, uczniowie mogą skuteczniej zapamiętywać i rozumieć nowe informacje.
• Pomaga unikać rozproszenia i odrywania się od zajęć. Uczniowie, którzy potrafią skoncentrować się na lekcji, rzadziej ulegają rozproszeniu przez rówieśników, dźwięków z otoczenia czy własnych myśli.
• Sprzyja wydajnej pracy. Koncentracja pozwala uczniom skupić się na zadaniu i pracować w sposób uporządkowany i systematyczny. Dzięki temu mogą pracować szybciej i dokładniej.
• Zwiększa satysfakcję z nauki. Uczniowie, którzy potrafią skoncentrować się na zajęciach, często czerpią więcej przyjemności z nauki. Mają poczucie sensu i celu w tym, czym się zajmują.

Czynniki wpływające na koncentrację uczniów

Istnieje wiele czynników, które mogą wpływać na koncentrację uczniów. Jednym z głównych czynników jest otoczenie, w którym się znajdują. Hałas, rozpraszacze i nieprzyjazna atmosfera mogą utrudniać skupienie uwagi. Ponadto, korzystanie z technologii, takich jak telewizja, telefony komórkowe i media społecznościowe, może być poważnym rozpraszaczem dla uczniów. Niewłaściwa dieta i brak aktywności fizycznej również mogą mieć wpływ na koncentrację uczniów.

Co zakłóca koncentrację u dzieci i młodzieży?

Istnieje kilka czynników, które mogą zakłócać koncentrację:

• Rozproszenie uwagi. Dzieci często mają trudności z ignorowaniem bodźców z otoczenia, takich jak dźwięki, ruchy czy zapachy, co utrudnia skupienie się na jednej czynności. Trening uwagi i ćwiczenia ignorowania rozpraszających bodźców mogą pomóc w opanowaniu tej umiejętności.
• Zmęczenie i niedobór snu. Zarówno nadmiar, jak i niedobór snu mogą negatywnie wpływać na zdolność koncentracji. Dzieci potrzebują od 9 do 11 godzin snu każdej nocy, aby ich mózg mógł prawidłowo funkcjonować.
• Stres i niepokój. Podwyższony poziom hormonów stresu, takich jak kortyzol i adrenalina, może utrudniać skupienie myśli. Ćwiczenia relaksacyjne, takie jak medytacja czy joga, mogą pomóc dzieciom opanować stres i lęki, co pozytywnie wpływa na zdolność koncentracji.
• Brak motywacji. Dzieci muszą być zmotywowane, aby skupić uwagę na danej czynności. Zadania, które są interesujące i angażujące, zwiększają motywację i ułatwiają koncentrację. Nagradzanie dzieci za skupienie uwagi może również pomóc wzmocnić tę umiejętność.

Wskazówki dotyczące poprawy koncentracji uczniów

Istnieje wiele skutecznych sposobów, które mogą pomóc uczniom w poprawie koncentracji.

Oto kilka praktycznych wskazówek:

• Stwórz odpowiednie warunki: Zapewnij uczniom spokojne i ciche otoczenie do nauki. Usuń wszelkie rozpraszacze i zminimalizuj hałas wokół nich. Czyste, uporządkowane środowisko pomaga skupić się na wykonywanym zadaniu.
• Ogranicz korzystanie z technologii: Zachęcaj uczniów do ograniczenia czasu spędzanego na korzystaniu z telewizji, telefonów komórkowych i mediów społecznościowych.
• Ustal z nimi konkretne zasady dotyczące korzystania z technologii w czasie nauki.
• Wprowadź regularną aktywność fizyczną: Regularna aktywność fizyczna może pomóc w poprawie koncentracji uczniów. Zachęcaj uczniów do uprawiania sportu lub uczestnictwa w zajęciach rekreacyjnych.

Rób regularne przerwy

Ustal jasne cele: Pomóż uczniom ustalić jasne cele nauki. Cele te mogą pomóc im skoncentrować się na zadaniu i utrzymać motywację. Wyjaśnij konkretnie, co chcesz, aby Twój uczeń osiągnął i w jakim czasie. Bądź dostępny, aby powtarzać instrukcje i udzielać wskazówek w razie potrzeby. Ustalanie stopniowych terminów dla długoterminowych zadań pomaga sprawić, że praca wydaje się łatwiejsza do wykonania.

Wykorzystaj techniki relaksacyjne: Naucz uczniów technik relaksacyjnych, takich jak głębokie oddychanie, medytacja i jogą. Te techniki mogą pomóc w redukcji stresu i poprawie koncentracji.

Ograniczaj wielozadaniowości: Skup uwagę ucznia na jednym temacie lub zadaniu na raz. Jednozadaniowość polega na skupieniu uwagi na jednym celu nauki lub temacie przez określony czas, np. od 30 do 50 minut. Rób krótkie przerwy pomiędzy tymi sprintami. Z biegiem czasu, poprzez praktykę i konsekwencję, możesz rozwinąć zdolność do koncentracji ucznia przez dłuższy czas.

Tworzenie środowiska sprzyjającego koncentracji

Aby pomóc uczniom w poprawie koncentracji, należy stworzyć środowisko sprzyjające skupieniu. Oto kilka sugestii:

• Organizacja przestrzeni: Uporządkuj przestrzeń nauki, aby uczniowie mieli swobodę poruszania się i łatwy dostęp do niezbędnych materiałów.
• Strefa cicha: Utwórz strefę cichą, gdzie uczniowie mogą skupić się na nauce bez rozpraszaczy.
• Oświetlenie: Zapewnij odpowiednie oświetlenie, które nie męczy oczu uczniów i umożliwia skupienie uwagi.
• Wygodne siedzenia: Zapewnij wygodne siedzenia, które umożliwią uczniom długotrwałą naukę bez odczuwania dyskomfortu.

Techniki pomagające uczniom utrzymać koncentrację podczas nauki

Wiele technik może pomóc uczniom utrzymać koncentrację podczas nauki. Oto kilka przykładów:

• Pomodoro Technique: Ta technika polega na podziale nauki na określone interwały czasu, np. 25 minut nauki, po których następuje 5-minutowa przerwa. Powtarzaj ten cykl kilka razy, a następnie zrób dłuższą przerwę.
• Technika "skup się na jednym zadaniu": Zachęcaj uczniów do skupienia się na jednym zadaniu na raz, zamiast próbować robić wiele rzeczy naraz. To może pomóc w utrzymaniu koncentracji i lepszym wykonaniu zadania.
• Notatki w punktach: Uczniowie mogą używać techniki notatek w punktach, aby skrócić długie fragmenty tekstu i oddzielić kluczowe informacje. To może pomóc w utrzymaniu uwagi i lepszym zapamiętywaniu informacji.
• Harmonogramy: Pracuj z dzieckiem nad rozwijaniem umiejętności, które poprawiają koncentrację i wykonywanie zadań. Pomóż mu tworzyć harmonogramy, listy rzeczy do zrobienia, kalendarze i przypomnienia, aby pozostać na bieżąco. Pokaż im, jak dzielić duże zadania na mniejsze etapy. Naucz wartości unikania rozpraszania uwagi, takiego jak urządzenia mobilne, podczas pracy. Zapewnij wskazówki dotyczące aktywnego czytania i strategii robienia notatek. Techniki te wzmocnią ich zdolność do koncentracji i utrzymania motywacji.

Ćwiczenia doskonalące umiejętność koncentracji

Ćwiczenia doskonalące umiejętność koncentracji uwagi powinny być dobrane do wieku dziecka. Oto kilka przykładów:

• porządkowanie historyjek obrazkowych;
• porównywanie obrazków –wyszukiwanie różnic i podobieństw,
• kolorowanie mandali,
• wykonywanie prac plastycznych z użyciem rożnych technik (lepienie z plasteliny, malowanie farbami na szkle, nawlekanie koralików) oraz składanie papieru (origami),
• odtwarzanie z pamięci wcześniej obserwowanych przedmiotów (słownie lub rysunkowo),
• czytanie dziecku opowiadania/ bajki, którego zadaniem jest odpowiednio zareagować np. klaśnięciem na ustalone słowo z treści bajki,
• składanie całości obrazka z części,
• zabawa w głuchy telefon,
• odtwarzanie rymów- zabawy dźwiękowe,
• naśladowanie sekwencji ruchów,
• gra „memory”,
• zabawy sekwencyjne, np. powtarzanie ciągu cyfr, słów,
• wyszukiwanie określonej litery, sylaby, cyfry czy liczby w zlepku różnych liter, sylab, cyfr lub liczb,
• układanie tangramów, puzzli, kompozycji według wzoru,
• wpatrywanie się w wyznaczony punkt przez coraz dłuższy odcinek czasu,
• rysowanie w obrębie konturów, kopiowanie przez kalkę, rysowanie po śladzie, rysowanie oburącz, kolorowanie drobnych elementów,
• rozwiązywanie zagadek, rebusów,
• tworzenie nowych wyrazów z liter wyrazu po ich przestawieniu,
• wyszukiwanie ukrytego wyrazu w innym wyrazie.

Wpływ odżywiania na koncentrację uczniów

Odżywianie odgrywa ważną rolę w koncentracji uczniów. Zdrowa dieta bogata w składniki odżywcze, takie jak owoce, warzywa, pełnoziarniste produkty zbożowe i białko, może pomóc w utrzymaniu wysokiego poziomu energii i skupienia. Unikanie tłustych i przetworzonych pokarmów może również pomóc w zapewnieniu stabilnego poziomu cukru we krwi i utrzymaniu koncentracji przez dłuższy czas.

Wprowadzenie mindfulness i medytacji w celu poprawy koncentracji

Mindfulness i medytacja są technikami, które mogą pomóc uczniom w poprawie koncentracji. Mindfulness polega na świadomym obserwowaniu i akceptowaniu bieżącego momentu bez osądzania. Medytacja natomiast pomaga wyciszyć umysł i skupić uwagę na danym zadaniu. Wprowadzenie tych technik do codziennej rutyny może pomóc uczniom w poprawie koncentracji i redukcji stresu.

Podsumowanie

Koncentracja jest kluczowym elementem sukcesu uczniów. Poprawa koncentracji może pomóc im w lepszym przyswajaniu wiedzy, utrzymaniu uwagi na lekcjach i osiągnięciu lepszych wyników szkolnych. Wprowadzenie odpowiednich technik, tworzenie sprzyjającego środowiska oraz dbanie o zdrową dietę i wprowadzenie mindfulness i medytacji to niektóre z sposobów, jak możemy pomóc uczniom w poprawie koncentracji. Pozwólmy uczniom uwolnić swoje pełne możliwości poprzez zwiększenie koncentracji.

• Jeśli po zastosowaniu się do naszych wskazówek nadal potrzebujesz więcej wiedzy
• Jeśli zainteresował Cię ten temat i czujesz pewnego rodzaju niedosyt

Zapoznaj się koniecznie z propozycjami certyfikowanych kursów on-line:

Koncentracja na lekcjach i poza nimi

Neurodydaktyka i neuroedukacja - jak wykorzystać ją do zmian w nauczaniu

Metody efektywnej nauki - techniki pamięciowe

Sztuka uważności - techniki mindfulness w życiu i w szkole