Standardy ochrony małoletnich – nowy obowiązek ustawowy

Już w lutym tego roku w życie wejdą przepisy nakładające obowiązek wdrożenia standardów ochrony małoletnich w placówkach edukacyjnych. Każdy nauczyciel, pedagog czy wychowawca powinien przygotować się na te zmiany. Pomóc w tym mogą wygodne kursy i szkolenia online, aktualizujące informacje na temat prawa oświatowego. Dowiedz się więcej, gdzie szukać najlepszych i jak przygotować się na nadchodzące zmiany. 

Czym są standardy ochrony małoletnich?

Standardy ochrony małoletnich stanowią jeden ze szczególnych środków ochrony małoletnich. Odnoszą się one przede wszystkim do ochrony dzieci przed krzywdzeniem. Do ich przyjęcia i wdrożenia zobligowane są m.in.:

• podmioty zarządzające jednostkami wchodzącymi w skład systemu oświaty;
• organy zarządzające jednostkami oświatowymi, opiekuńczymi, wychowawczymi, resocjalizacyjnymi, religijnymi, artystycznymi, medycznymi, rekreacyjnymi, sportowymi;
• jednostki, w których mogą przebywać małoletni;
• podmiotem świadczącym usługi hotelarskie oraz turystyczne, a także prowadzące inne miejsca zakwaterowania zbiorowego.

Każda z ww. placówek dostosowuje standardy do charakteru oraz rodzaju własnej działalności. 

Ogólnie standardy ochrony małoletnich dotyczą ochrony dzieci przed krzywdzeniem na wielu różnych płaszczyznach. Opierają się one na czterech filarach:

1. Ustanowienie i wdrożenie polityki ochrony w danej placówce.
2. Monitoring działania systemu – obserwacja, nauka i wzbudzanie zainteresowania w pracownikach i współpracownikach w kwestii ochrony małoletnich.
3. Procedury interwencyjne – m.in. wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego.
4. Okresowy monitoring zgodności procedur wybranej jednostki edukacyjnej ze standardami krajowymi.

15 lutego 2024 r. wejdzie w życie ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2023 poz. 1606, dalej jako: ustawa). Od tego moment standardy ochrony małoletnich staną się obowiązkiem we wspomnianych wcześniej jednostkach edukacyjnych. Zgodnie  z art. 10 ustawy obowiązek wprowadzenia standardów  musi być zrealizowany w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie tzw. ustawy (do 15 sierpnia 2024 r.). Jest to tak zwany okres przejściowy, na dostosowanie działalności danego podmiotu do zgodności z ustawą.

Wdrażanie standardów ochrony małoletnich

Aby móc wdrożyć w zgodny z prawem i skuteczny sposób standardy ochrony małoletnich, warto podjąć kilka kroków. Kluczowym będzie wyznaczenie osób odpowiedzialnych za opracowanie, wdrożenie, monitorowanie i weryfikowanie standardów. Ustawodawca zaleca powołanie koordynatora lub koordynatorów ochrony małoletnich przed krzywdzeniem. Taka osoba będzie miała bezpośredni kontakt z podmiotami i instytucjami zewnętrznymi, a także będzie realizować zadania z zakresu wszechstronnego wsparcia i pomocy psychologiczno-pedagogicznej. 

Kolejnym krokiem powinno być dopasowanie standardów ochrony małoletnich do specyfiki funkcjonowania danej jednostki. W szczególności powinny być tutaj ustalone procedury sposobu kontaktu z małoletnimi, w tym w czasie czynności higienicznych. Dotyczy to zwłaszcza przedszkoli, klas I–III oraz sytuacji, w których niezbędna jest opieka nad dziećmi z niepełnosprawnościami. Newralgiczne będą przede wszystkim czynności higieniczne wykonywane podczas pobytów na basenie czy wycieczek wielodniowych. 

Dobrze funkcjonujące standardy ochrony małoletnich powinny być zgodne z obecnymi procedurami w danej placówce. W ustaleniu zgodności pomóc mogą badania wewnętrzne, np. ankiety lub audyty wykonywane przez wskazane organy lub podmioty zewnętrzne.

W momencie wystąpienia incydentu niebezpieczne lub szkodliwego, kluczowe jest:

• szybkie reagowanie;
• niezwłoczna opieka psychologiczna;
• niedopuszczenie do kilkukrotnego opisywania przez skrzywdzonego przemocy, której doświadczył;
• zapobieganie stereotypowym podejściom do ofiar.

Ponadto, niezbędne jest zapewnienie poufności podczas realizacji stosownych procedur. Pracownicy lub inne osoby, które uzyskały informację o zagrożeniu skrzywdzeniem, bądź skrzywdzeniu małoletniego, są zobowiązani do nieujawniania posiadanych danych. 

W celu niedopuszczania do sytuacji i indydentów niebezpiecznych, warto prowadzić m.in. bezpieczną rekrutację personelu. Dotyczy to nie tylko nauczycieli i pedagogów, ale również osób pełniących obowiązki wychowawcze czy zajmujących się leczeniem uczniów. W tej kwestii na pracodawcy ciąży obowiązek uzyskania informacji, czy dane kandydata są zamieszczone w Rejestrze Sprawców Przestępstw na tle seksualnym.

Wdrożone standardy ochrony małoletnich powinny znaleźć odzwierciedlenie w regulaminach i statutach wewnętrznych placówek. Ponadto, informacje na ten temat powinny być umieszczone na oficjalnej stronie internetowej konkretnej jednostki oświaty, a także muszą być umieszczone w widocznym dla małoletnich miejscu – w formie, która umożliwia zapoznanie się z nimi. 

Jak przygotować się do wdrożenia standardów ochrony małoletnich? 

Wdrożenie standardów ochrony małoletnich to proces złożony i wymagający odpowiednich kompetencji oraz umiejętności od kadry pedagogicznej. Pomóc w zdobywaniu niezbędnej wiedzy z tego zakresu mogą kursy i szkolenia online. Ich wygodna forma pozwala na przyswojenie ogromnej ilości informacji bez wychodzenia z domu, co ma znaczenie w przypadku pracowników oświaty pracujących na kilku etatach.

Szkolenia z zakresu standardów ochrony małoletnich dostępne są m.in. w bazie wiedzy portalu szkolna24. Kurs prowadzony jest przez doświadczonych radców prawnych, którzy posiadają bogate portfolio oraz szeroką wiedzę dotyczącą zmian w prawodawstwie. Dzięki niemu każdy pracownik oświaty zyska dostęp do materiałów, które pozwolą mu na uczestnictwo we wdrażaniu standardów ochrony małoletnich.

Na platformie szkolna 24 znajdziesz kurs ze standardów ochrony małoletnich prowadzony przez r.pr. Agnieszka Zaborowska z Kancelarii Radców Prawnych Zaborowska, oraz r.pr. Tamara Laprus-Bałuka z Kancelarii Radców Prawnych Zaborowska, Laprus-Bałuka sp.p. Zawiera on m.in. „predefiniowany” dokument Standardów, który po uzupełnieniu treścią przez pracowników placówki, pozwoli wypełnić wymogi stawiane przez ustawodawcę.

Na portalu szkolna24 nauczyciele oraz pedagodzy znajdą również wiele więcej kursów oraz szkoleń aktualizujących wiedzę oraz pozwalających na rozwinięcie nowych kompetencji. Sprawdź sam, jakie to proste i bez wychodzenia z domu zdobywaj nowe umiejętności potrzebne do pracy z dziećmi i młodzieżą!